“... က်ံဳးေဘးမွာ လမ္းေလွ်ာက္ေနတုန္း နန္းေတာ္ထဲက ယာဥ္တန္းထြက္လာၿပီး ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေနဝင္းက ကားေပၚကေန လက္ျပ သြားတယ္။ ကုိလွကုိ ေနာက္ေက်ာက ျမင္တာေတာင္ မွတ္မိပုံေထာက္ေတာ့ ဟုိတခါ ေမၿမိဳ႕ အိမ္ေတာ္မွာ ေခၚေတြ႔တုန္းကေျပာဖူး တဲ့ သားကိစၥကုိလည္း မေမ့ေလာက္ဘူးထင္ပါရဲ့...” (လူထုေဒၚအမာ၏ ကုိယ္ေရးမွတ္တမ္းတေစာင္မွ) (၁၉၇၂ ခန္႔)
ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီး အဂၢမဟာ သီရိသုဓမၼ ေနဝင္း ၏ မွတ္ဉာဏ္ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ မိတ္ေဆြမ်ားလည္း ၾကားဖူးၿပီး ျဖစ္ပါမည္။ လူတေယာက္ကုိ ျပန္ေတြ႔တုိင္း သူကမွတ္မိ ႏႈတ္ဆက္တတ္ေသာ ဝသီေၾကာင့္ “မင္း ဒီမွာပဲလား..” အေမးခံရသူကုိ သူ႔ “အနားျပာ”မ်ားက အလုိက္သိလြန္ၿပီး ျဖဳတ္ပစ္လုိက္၍ ဒုကၡေရာက္ရသည့္အေၾကာင္း “ေနဝင္းပုံျပင္”မ်ားမွာ လက္ရွိ ျမန္မာ့ ႏုိင္ငံေရး မုိးေလဝသႏွင့္ ႏႈိင္းစာၾကည့္လွ်င္ပင္ ျဖစ္တန္ရာေသာ အေၾကာင္းရပ္မ်ားဟု ယူဆသင့္ေပ၏။
၁၉၇၆ ခု ဒီဇင္ဘာ ၂၅ ရက္ေန႔ထုတ္ ေၾကးမုံ သတင္းစာ မ်က္ႏွာဖုံး သတင္း အေနႏွင့္ေတြ႕ရသည့္ တပါတီ အာဏာရွင္ ဦးေန၀င္း(ကြယ္လြန္)ႏွင့္ ရတနာနတ္မယ္တို႔ ၏ လက္ထပ္မဂၤလာ သတင္း
ဟုတ္ကဲ့။ လြဲတာေတြ မ်ားလြန္းေတာ့လည္း အေစာင္းကုိမွ အတည့္မွတ္ခ်င္စရာပင္။ ႏုိင္ငံေရး ယဥ္ေက်းမႈက ႏွစ္ ၅၀ ေလာက္ လြဲလာသည့္အခါ ျပည္သူ႔ဝန္ထမ္းေတြ ႏုိင္ငံေရးမလုပ္ရဟု တင္းက်ပ္စြာ သတ္မွတ္ထားေသာ ေရႊျပည္ႀကီးျဖစ္ ဥပေဒေတာ္ႀကီး တြင္ပင္ ဝန္ထမ္းတစုကုိ ထူးထူးရွယ္ အခြင့္အေရးမ်ားေပး၍ ျပည္စုိးျပည္ပုိင္ ႏွင္းထားသည္ကုိၾကည့္ေလ။ သူ႔အရပ္ႏွင့္ သူ႔ဇာတ္ ပုိင္လုိ႔ ဤမွ် လက္ရဲေနျခင္း မဟုတ္ပါလား။ တကယ္တမ္းေတာ့လည္း ႏုိင္ငံေရးသမားေတြ အာဏာမက္ ကြဲၿပဲေနလုိ႔ ဝင္ထိန္းေပး ေနရပါသည္ဆုိေသာ ဗ်ာဒိတ္ခံ ကုိယ္ေတာ္ႀကီးမ်ား အာဏာ ငန္းဖမ္းၿပီး ေတာတြင္းဥပေဒႏွင့္ လက္ဦးသူက ျဖဳတ္ထုတ္ရွင္း လုိက္ၾကသည္မွာ သူတုိ႔“အေဖႀကီး”ပါ ဝိပါက္ေတာ္ မႀကြင္းခဲ့ပါတကား။ လက္နက္ႏွင့္မင္းလုပ္သည့္ ပေဒသရာဇ္ ႏုိင္ငံေရး အစဥ္အလာႀကီးကေတာ့ အရွိန္တညီးညီးႏွင့္ မြန္းတည့္ေနဆဲပင္။
ေမြးေန႔မ်ား အခ်စ္အမုန္းႏွင့္ အလွည့္ေလးမ်ား
နံပါတ္ဝမ္းႀကီးေခၚ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေနဝင္းကုိ ၁၉၁၁ ေမ ၁၄ ေမြးသည္ဟု အစဥ္အလာအားျဖင့္ လက္ခံလာၾကပါသည္။ ၁၉၉၅ ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္ စိန္ရတုပြဲ အကန္ေတာ့ခံ ေက်ာင္းသားေဟာင္းမ်ား စာအုပ္တြင္လည္း ရက္တမ်ိဳးေတြ႔ဖူးပါသည္။ ၁၉၁၀ ဇူလုိင္ ၆ ဆုိသည္ကေတာ့ သူ႔ဇနီးေဟာင္း ေဒၚနီနီျမင့္ဌာနက ျပဳစုသည့္ ရဲေဘာ္သုံးက်ိပ္ စာအုပ္ အလုိအရပင္။ ေသခါနီး တရားထုိင္ခ်ိန္ မွာေတာ့ အမွန္တုိင္းေျပာမည္ မွတ္ပါသည္။ ေမြးေန႔မ်ားသကဲ့သုိ႔ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးတြင္ ဇနီးလည္းေပါသည့္အျပင္ သတ္သတ္မွတ္မွတ္ ယူသည့္ အေရအတြက္ပင္ ဘယ္ႏွေယာက္မွန္း ေသခ်ာမသိၾကပါ။
ထုိနည္းႏွင္ႏွင္ စစ္ဗုိလ္ႀကီးတန္မဲ့ ဉာဏ္နီဉာဏ္နက္ကလည္း အင္မတန္မ်ားပါသည္။ ဂဠဳန္ေစာ ကုိ လုပ္ႀကံသည့္ ကိစၥ၊ ဘႀကီး ဘေဘ၏ ႏုိင္ငံေတာ္သစၥာေဖာက္မႈ သက္ေသျပ အသံဖမ္းစက္တုိ႔လုိ “ဇာတိျပ” လက္ရာမ်ိဳးမွသည္ ၁၉၆၂ အာဏာသိမ္းပြဲ၊ ျပည္သူပုိင္သိမ္းျခင္း၊ ၁၉၆၃ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးပြဲ၊ ၁၉၆၈ ျပည္တြင္းညီညြတ္ေရး အႀကံေပး အဖြဲ႔ႏွင့္ ၁၉၇၄ ဆုိရွယ္လစ္ သမၼတ ႏုိင္ငံေတာ္သစ္၊ ေနာက္ဆုံး ၈၈ အေရးအခင္းကုိ လက္တလုံးၾကား ျပန္အာဏာသိမ္းပြဲစသည့္ အံ့ခ်ီးမကုန္ ကလိမ္ခ်ံဳမ်ားမွာ လက္ေျမာက္လွသည္။
လက္ရွိ ဒီမုိကလိမ္ဆင္ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ယုံခ်င္ေယာင္ေဆာင္သည့္ ႏုိင္ငံေရးလူနပ္တသုိက္ကုိသာ အမဲတုံးပစ္ဖမ္းႏုိင္သည္။
ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီး၏ ဆုိရွယ္လစ္ ေခတ္ေျပာင္းေတာ္လွန္ေရးႀကီးမွာကား တခ်ိဳ႕လက္ဝဲ ႏုိင္ငံေရး သမားႀကီးမ်ားႏွင့္ ႏုိင္ငံေရး သန္သူ ပညာတတ္မ်ားကုိ ႏွစ္အနည္းငယ္ခန္႔ ဖမ္းစားခဲ့ႏုိင္သည္သာမက စီးပြားေရးေႏွာင့္ေႏွးတာ ေမွာင္ခုိဝိသမေတြေၾကာင့္ဟု ၁၉၈၇ ေငြစကၠဴေတြ သိမ္းခ်ိန္အထိ ယုံေနခဲ့သည့္ ျပည္သူမ်ားပင္ ရွိခဲ့သည္ မဟုတ္ပါေလာ။
“ဆုိရွယ္လစ္အနံ႔ေပးလုိက္ရင္ လုိက္သြားတာပဲ”ဟု ဦးသိန္းေဖျမင့္ကုိ သူ႔ဇနီးက မွတ္ခ်က္ေပးသည္ကုိပဲ မွတ္မိေနပါသည္။ မဆလ ပါတီဝင္ မဟုတ္ေပသိ ထုိေခတ္ပညာေရး ယဥ္ေက်းမႈလႈပ္ရွားမႈမ်ားတြင္ ဆုိရွယ္လစ္စိတ္ တုိင္းျပည္စိတ္ႏွင့္ ကြ်ႏု္ပ္ဘုိးဘြားမ်ား ကဲ့သုိ႔ အေလးစားခံ ပညာတတ္အသုိင္းအဝုိင္းက ကူညီအားေပးမႈ ရွိခဲ့ေပေသးသည္။ ယခုကဲ့သုိ႔ ဆိတ္ခေလာက္ သတင္းသမား ပညာရွင္ တသုိက္ မည္မွ်နာမည္ပ်က္ခံ က်ားကန္ေပးျငား ထန္းပလတ္စုတ္က နတ္ရုပ္မျဖစ္သည့္ အေပါက္မ်ိဳးမဟုတ္ေပ။ အာကာ ေဘာင္က ကုိကုိေမာင္ အသက္သြင္းသည့္ အညမည ဆုိရွယ္လစ္ေရသူမမွာ လာလတၱံ႔ ေလဒီဘြိဳင္း ဒီမုိကေရစီ ထက္ေတာ့ ၾကည့္ေပ်ာ္ေသးသည္ ဆုိက မမွားေပ။
သုိ႔ေသာ္ ဆဲဗင္းဂ်ဴလုိင္၊ ဦးသန္႔၊ ၈၈ စသည့္ အေရးအခင္းမ်ားတြင္ လက္လြတ္စပယ္ စစ္အင္အားသုံးခဲ့ျခင္း၊ ေသာင္းက်န္းမႈ စစ္ဆင္ေရးမ်ားအတြင္း ျဖတ္ေလးျဖတ္စသည့္ မေလး ဗီယက္နမ္စစ္မ်ားမွ သယ္လာသည့္ ေခ်မႈန္းေရး ေပၚလစီမ်ားေၾကာင့္ စစ္တပ္အေနႏွင့္ ခုခ်ိန္ထိ အာဏာသုိက္ေစာင့္ဘဝက မကြ်တ္ဝံ့ျဖစ္ေနရေပသည္။ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးအား မင္းဆုိးမင္းညစ္အျဖစ္ ေမာ္ကြန္းတင္ခံရျခင္းမွာ ဤသုိ႔ စစ္တပ္အားကုိး ဖိႏွိပ္သတ္ျဖတ္မႈမ်ား၊ ျခစားမႈမ်ားေၾကာင့္ လူထုႏွင့္ အခြင့္ထူးခံမ်ားၾကား အမုန္း မီးပင္လယ္ကုိ အတုိင္းမသိ က်ယ္ေျပာေစျခင္း၊ လက္ဝဲကြ်ံ ဆုိရွယ္လစ္ေပၚလစီမ်ားႏွင့္ တုိင္းျပည္ကုိ ခြ်တ္ျခံဳက်ေစရုံသာမက သူ႔ပုဂၢလိက စည္းစိမ္ခံမႈကလည္း တုိင္းျပည္၏ အၾကည္ညိဳမဲ့ေစျခင္းတုိ႔ေၾကာင့္ပင္။ သုိ႔ေၾကာင့္ နာဆာ၊ တီးတုိး စသည့္ သူ အတု ယူရာ ဆုိရွယ္လစ္ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီး အာဏာရွင္ႀကီးတခ်ိဳ႕ကဲ့သုိ႔ တုိင္းျပည္ ဖခင္ဘဝမေရာက္ဘဲ ပေထြးဆုိးဘဝႏွင့္ ဘဝဆုံးခဲ့ရသည္။ ပုိဆုိးသည္က သမီးကုိ မုဒိန္းေကာင္ႏွင့္ အဓမၼ မဂၤလာ ျပဳေစခဲ့ျခင္းတည္း။
ကြ်န္ သေဘာက္တုိ႔ရမည့္ ေနဝင္းစေပ့စ္
ျမန္မာျပည္တြင္ ေနဝင္းအေမြဟု ထင္ထင္ရွားရွားျပစမ္းပါဆုိလာလွ်င္ ပေဒသရာဇ္ အသုံးေတာ္ခံ စစ္ႏုိင္ငံႀကီးႏွင့္ ရဟန္းရွင္ လူ ပညာရွင္တုိ႔ မေက်လည္စရာ ျမန္မာစာ သတ္ပုံစာအုပ္ စိမ္းစိမ္းမ်ားကုိသာ ဆြဲထုတ္ျပလုိသည္။ စစ္တပ္ မ်ိဳထားေသာႏုိင္ငံကုိ အရပ္ေရာင္ထြက္ေအာင္ လႊတ္ေတာ္ ေရြးေကာက္ပြဲ ပါတီစုံ အေဆာင္အေယာင္ႏွင့္ မည္သုိ႔ဆင္ေစကာမူ ပြဲစားရွင္ေလာင္းမွာ ႏူနာမကင္း၍ ရွင္ျဖစ္မည့္ပုံမေပၚေခ်။ ေနျပည္ေတာ္ ခံကတုတ္မွ အခ်ိန္မေရြးထြက္လာမည့္ ဇြမ္ဘီ တပ္ႀကီးကုိ အဘယ္ ပါခ်ီပါခ်ဲ႕ ႏုိင္ငံေရးသမားက နားရြက္လႈပ္ဝံ့ ပါအံ့နည္း။
ဦးေနဝင္း
သတ္ပုံကိစၥတြင္လည္း ျမန္မာစာေကာ္မရွင္ကုိ လက္ကုိင္တုတ္ လုပ္ကာ ဟံသာဝတီ ဦးဘရင္၊ ဒဂုန္ ဦးစန္းေငြ၊ ဦးဆန္းထြန္း စသည့္ ေဘာင္းေတာ္ညိတ္ ျမန္မာပညာရွိတသုိက္ႏွင့္ “တ” ေတြ “တစ္”ေတြ ထင္ရာလုပ္သြားျခင္းကုိ ဆရာ ဇဝန ကဲ့သုိ႔ “အဟမ္း အဟမ္း သတ္ပုံက်မ္းႀကီး”ဟု ေခ်ာင္းဟန္႔ဝံ့သူ မည္သူမွ မရွိေတာ့ဘဲ မေက်မခ်မ္းႏွင့္ လက္ခံခဲ့ရသည္။
မွတ္မိေသးသည္၊ ကြ်ႏု္ပ္ ဘြားေအ က“လဲေတြအကုန္လုံး လည္းနဲ႔ေပါင္းရေတာ့မယ္တဲ့ကြ”ဟု ညသတ္ ေရွ႕ကေပါက္ အသံ ပီပီႀကီးႏွင့္ ျမည္တြန္ေနျခင္းကုိပင္။ စိတ္ဆုိးလည္း ဆုိးေလာက္စရာ၊ ဥကၠ႒ႀကီး မႏၲေလးေမၿမိဳ႕ေရာက္လွ်င္ ျမန္မာစာကထိက ေဟာင္း ဆရာ ေမာင္ေမာင္ တင္ကေလး ႏွင့္အတူ သူတုိ႔စုံတြဲကုိ ေခၚ,ေခၚေတြ႔ကာ သတ္ပုံကိစၥေမးျမန္းတုိင္ပင္ၿပီးမွ ထင္ရာ လုပ္ခဲ့သည္ကုိး။
ရန္ကုန္က ဆရာ ေဇယ်၊ ေဇာ္ဂ်ီ၊ မင္းသုဝဏ္တုိ႔ကုိလည္း မင္းလုိ သူ႔အလုိ မလုိက္၍ ေခ်ာင္ထုိးထားခဲ့သည္။ ပုိဆုိးသည္က ေရွးစာအုပ္မ်ားကုိ လက္ရွိမူႏွင့္ ေလွ်ာက္ျပင္၍ ေဖာက္ျပန္ပ်က္စီးရျခင္း။ စင္စစ္မေတာ့ ပညာရွိအဆက္ဆက္ျငင္းမၿပီးႏုိင္သည့္ ကိစၥႀကီးကုိ စစ္ပုံစံတစံတည္း ျဖစ္ေအာင္ ရုိက္သြင္းသည့္ အတြက္ စာေပေရးထုံးတြင္ ဒြိဟပြားစရာေတြ ပုိလုိ႔ မ်ားလာခဲ့ရျခင္းပင္။
စစ္အစုိးရ စက္ရိပ္ အျပင္က မီဒီယာေတြကပါ ဤသတ္ပုံတုိင္း လုိက္ၿပီး တ တစ္ လဲ လည္း ပဲ ဘဲ ဦး အုံး ေတြကုိ ေလွ်ာက္ျပင္ လာသည့္အခါ ေရွးကထုတ္သည့္ သတ္ပုံေဟာင္းမ်ားကုိ ရွာေဖြတုိက္ဆုိင္ၾကည့္ၾကပါဦးဟုသာ ဟစ္ခ်င္ေတာ့သည္။
ထုိ႔ထက္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးသည္ ယဥ္ေက်းမႈ ေရွးရုိးစြဲျဖစ္သည္။ ႏုိင္ငံျခား မုန္းတီးေရးႏွင့္ တုိင္းျပည္ကုိ တံခါးပိတ္ခဲ့သည္။ ျမန္မာျပည္ကုိ ကုိလုိနီ အေမြမွလြတ္ၿပီး စီးပြားေရး တကယ္တမ္း လြတ္လပ္ေအာင္ ေဆာင္ၾကဥ္းခဲ့သည္ဆုိေသာ မုိက္ကယ္ ေအာင္သြင္၏ စာမ်ိဳး ကုိ ဖတ္ရလွ်င္ နဝရတ္ ဟုိတယ္ ေရကန္ေပါင္မွ သမီးေတာ္ဘုရား ေမြးေန႔တြင္ ပုဆုိး ထဘီမ်ားႏွင့္ တြဲဖက္ ကေနသည့္ မဆလ ၏ သားအုိ သမီးအုိမ်ား ဗီဒီယုိေခြကုိသာ သတိရမိသည္။ ၾကည့္လုိက္ရသူတဦးက ဒါၾကည့္ၿပီးေတာ့ တတုိင္းျပည္လုံးကုိ ပိတ္ဆုိ႔ ထား ခ်ိန္ မွာ သူတုိ႔အသုိင္းအဝုိင္းထဲမေတာ့ အျပင္လမ္းေၾကာင္းေတြက မျပတ္ပြင့္ေနတုန္းပဲ ဆုိတာ ပုိ သိသာတယ္ ဟု ေကာက္ခ်က္ခ် သည္ကုိသာ ၾကားေနဆဲပင္။
ဟုတ္၏၊ ကိန္းဘရစ္ခ်္ထုတ္ မုိက္ကယ္ခ်ာနီ၏ ေခတ္သစ္ျမန္မာျပည္သမုိင္းတြင္ မဆလ ေခတ္က အခြင့္ထူးခံ ေရေပၚဆီ လူတန္းစား သည္ ဆက္၍လည္း(စီးပြားေရး ႏုိင္ငံျခားႏွင့္ကူးလူးဆက္ဆံေရး အခြင့္ထူးမ်ား ဆက္လက္ခံစားၿပီး) ဒီမုိကေရစီ ကူးေျပာင္းေရးတြင္ ကဖ်က္ယဖ်က္ လုပ္ေနဆဲဆုိသည့္ အခ်က္မွာ ၂၀၁၀ တြင္ ျပည္တြင္းျပည္ပ တတိယ အုပ္စု ဆုိသူမ်ား၏ ခြင္မ်ားကုိၾကည့္ရင္း ရုပ္လုံးက ပုိ၍ေပၚလာသည္။
အဂၤလိပ္ေခတ္၊ ဖဆပလေခတ္ကဲ့သုိ႔ လက္သာရာယိမ္းသည့္ မဆလ ကလည္း နီးစပ္ရာ စစ္အသုိင္းအဝုိင္းကုိသာ ျပည္ပ ပညာ ေတာ္သင္ လႊတ္ၿပီး လူေမြးခဲ့သည္ မဟုတ္ပါလား။
ယခု အန္ဂ်ီအုိ သံ စေပ့စ္သံ ဟစ္ေနသူမ်ားတြင္လည္း ထုိအႏြယ္အဆက္ပညာရွင္၊ ဓနရွင္မ်ားက ႀကီးစုိးေနသည္ကုိ တတိယလုိင္း စာေစာင္မ်ား၊ ျပည္ပကြန္ဖရင့္ ေဆြးေႏြးပြဲတက္ ျပည္တြင္းကုိယ္စားလွယ္ စာရင္းမ်ားကုိၾကည့္လုိက္လွ်င္ တန္းသိလိမ့္မည္ (မ်က္ႏွာႀကီးေဆြေတာ္စဥ္ေတာ့ သိရမည္)။
လက္ရွိစစ္အစုိးရကုိလည္း ႏုိင္ငံျခားေၾကာက္စိတ္ရွိသည္၊ ေရွးရုိးစြဲဟု မသိႏုိးနားေျပာသံမ်ားၾကားတုိင္း“မင္းပရိယာယ္ ငတင့္တယ္ နားဝယ္မလည္ရွာ”ဆုိသည့္ ကဝိလကၡဏ သံေပါက္ကုိပဲ ထပ္ခါထပ္ခါ ရြတ္ျပခ်င္မိသည္။ မဆလ စီးပြားေရး အေဆာက္အအုံမွာ လည္း စင္စစ္ ဂ်ပန္ႏွင့္ ျမန္မာ့မိတ္ေဆြမ်ား ေထာက္ပံ့မႈကုိ မွီခုိေနရသည့္ ကုန္ၾကမ္းေစ်းကြက္ ကုိလုိနီသာသာပဲ ရွိပါသည္။
ေၾသာ္ ခုေတာ့ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးလည္း လြန္ေလၿပီ။ ပုဏၰက လက္သစ္ ပေဒသရာဇ္ ေခတ္ကုိ ရုိက္ခ်ိဳးမည့္ ေခတ္ေျပာင္းေတာ္လွန္ေရး ကား ရုပ္လုံးမပီေသးသလို ေနျပည္ေတာ္ ေပၚတြင္ ေနဝန္းက ရွိန္ျပင္းဆဲ။
